Αναιρέσεις #28 – Αφιέρωμα: 70 χρόνια από τον ελληνικό εμφύλιο

Το 28ο τεύχος του περιοδικού των Αναιρέσεων ήταν αφιερωμένο στη συμπλήρωση 70 χρόνων από τον ελληνικό εμφύλιο. Πλέον, ολόκληρο το τεύχος παρατίθεται και σε ηλεκτρονική μορφή. ΑΝΑΙΡΕΣΕΙΣ#28

editorial

Στις 31 Μάρτη του 2016, συμπληρώθηκαν 70 χρόνια από την «επίσημη» έναρξη του ελληνικού εμφυλίου πολέμου, την τελευταία, έως σήμερα, στιγμή στην ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας, που τέθηκε καθαρά και με όλα τα μέσα, το ζήτημα της εξουσίας: «σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα;». Στην Ελλάδα του 1946-9, νίκησε τελικά η βαρβαρότητα που σήμερα, 70 χρόνια μετά, μοιάζει να εκδικείται ξανά, μέσα απ’ τα πρόσωπα των πολιτικών συνεχιστών όσων, βιάστηκαν, στον απόηχο του εμφυλίου, να φωνάξουν: «σύντροφοι, ευτυχώς ηττηθήκαμε!».

Στις 31 Μάρτη του 1946, τοποθετήθηκε το «σημείο μηδέν» του εμφυλίου. Και όπως συμβαίνει σε κάθε πόλεμο, ο νικητής είναι αυτός που ορίζει την αρχή και το τέλος του. Έτσι, η επίθεση μιας ομάδας ανταρτών στο τμήμα χωροφυλακής του Λιτόχωρου, ήταν αρκετή για να εκμηδενίσει τα τεκταινόμενα δυο χρόνων πριν και κατοχυρώθηκε σαν σημείο κλειδί για την αφήγηση των νικητών. Ήταν η απάντηση των μοναρχοφασιστών και των απογόνων τους, στο –επιβεβλημένο από τους ίδιους- σπάσιμο της «ομερτά» της συμφωνίας της Βάρκιζας.
Στην πραγματικότητα των ηττημένων όμως, ο ελληνικός εμφύλιος ξεκίνησε πολύ νωρίτερα. Ήρθε σχεδόν μαζί με την Απελευθέρωση από το γερμανικό ζυγό, σαν εκδίκηση σε όσους την κατάφεραν. Ήρθε μαζί με τους Άγγλους «συμμάχους» και έδεσε με την αμερικανική βοήθεια του δόγματος Τρούμαν, αργότερα. Ο ελληνικός εμφύλιος, ακήρυχτος μεν, υπαρκτός δε, έχει τις ρίζες του στα Δεκεμβριανά του ’44 και τη λευκή τρομοκρατία του 1944-46, με τις χιλιάδες δολοφονίες, διωγμούς και βασανιστήρια κομμουνιστών και δημοκρατικών πολιτών σε όλη τη χώρα.
Από αυτό το σημείο, επιλέγουμε και εμείς να ξεκινήσουμε το αφιέρωμά μας στον εμφύλιο, μέσα από το 28ο τεύχος των ΑΝΑΙΡΕΣΕΩΝ. Διαλέγοντας τη μεριά και την αφήγηση των ηττημένων στο Γράμμο και το Βίτσι, προσπαθούμε να παρουσιάσουμε βασικούς σταθμούς και γεγονότα που έπαιξαν καταλυτικό ρόλο, όχι μόνο στην έκβαση μα και στην άνδρωση αυτού του ηρωικού (απ’ τη μεριά των ανταρτών του ΔΣΕ) αγώνα. Διαβάζουμε για όσα διαδραματίστηκαν εντός και εκτός των ελληνικών συνόρων την τριετία 1946-49 και καθόρισαν την τύχη του αντάρτικου μα και των κατοίκων της χώρας. Μελετάμε
όμως και το μετά: από τη «χρήση» του εμφυλίου σαν εργαλείο «επιτάχυνσης» της εξέλιξης της ελληνικής καπιταλιστικής οικονομίας και του κράτους της, μέχρι την παραχάραξη της ιστορίας και του πολιτισμού από τους νικητές και τους –μελλοντικούς- συμμάχους τους.
Το 28ο τεύχος των ΑΝΑΙΡΕΣΕΩΝ αφιερώθηκε στην κορυφαία στιγμή της ταξικής σύγκρουσης της σύγχρονης Ελλάδας: τον εμφύλιο. Όχι μόνο για να απαντήσει στους εχθρούς του, ούτε απλά για να υμνήσει τους ήρωες της «Ελεύθερης Ελλάδας», χωρίς να υποτιμούμε φυσικά κι αυτό το καθήκον. Όμως για εμάς, ο εμφύλιος, λόγω της καθαρά ταξικής του φύσης (σε αντίθεση με την μαρτυρική ΕΑΜική Αντίσταση 1940-44 που είχε κυρίαρχα εθνικοαπελευθερωτικά χαρακτηριστικά) αποτελεί ένα σπουδαίο πεδίο μελέτης και συμπερασμάτων για τη δράση και τη φυσιογνωμία των νέων κομμουνιστών. Αποτελεί, εν τέλει, την περίοδο εκείνη που αν δεν ειδωθεί προσεκτικά και σε βάθος, κάθε απόπειρα για ένα σύγχρονο κομμουνιστικό κόμμα και πρόγραμμα της κομμουνιστικής απελευθέρωσης, θα μένει
λειψή. Κι εμείς θέλουμε η νιότη του κόσμου, να λάμψει ξανά.
                                                                                                                                          Νίκη Βαχαβιώλου

ΑΝΑΙΡΕΣΕΙΣ#28

 

Scroll to Top