«Τον πόλεμο τον άρχισαν οι κυρίαρχες τάξεις και θα τον τερματίσει μόνο η επανάσταση της εργατικής τάξης.»
«Πόλεμος και επανάσταση», Β.Ι.Λένιν, «Άπαντα», τόμος 32, σελ 101
Το 29 ο τεύχος των Αναιρέσεων, ξεκινά το ταξίδι του σε μια περίοδο που η μαμή της ιστορίας δείχνει να κυοφορεί ξανά σημαντικές εξελίξεις. Από την εκλογή του Ντόναλντ Τράμπ στην προεδρία των ΗΠΑ ως την ανακατάληψη της Μοσούλης από τους Ιρακινούς και από το μέτωπο της Ανατολικής Ουκρανίας ως τις «γαλέρες του θανάτου» που βυθίζονται καθημερινά στη Μεσόγειο, όλα συνηγορούν πως ένας νέος, ιστορικός κύκλος έχει ανοίξει. Αυτή τη φορά ο παγκόσμιος καπιταλισμός, στην προσπάθειά του να πάρει ανάσα από την οχταετή –πια- κρίση που τον βαραίνει, επιστρατεύει ξανά –ακόμα πιο εντατικά και επικίνδυνα όμως- το δυνατό του χαρτί : την καταστροφή κεφαλαίων μέσω του πολέμου και το ξαναμοίρασμα της γης.
Το έργο, θα πουν πολλοί, είναι γνωστό – οι ηθοποιοί μόνο αλλάζουν. Και ίσως αυτή να είναι μια, εν μέρει, βάσιμη τοποθέτηση. Άλλωστε τα παραδείγματα (η ιστορία, τα αίτια και η εξέλιξη) των δύο Παγκοσμίων Πολέμων είναι πια γνωστά. Θα μετατρέπεται όμως σε μια «επικίνδυνη», για τον κόσμο της εργασίας, άποψη, όσο δεν υπερβαίνει την απλή «χαρτογράφηση» γεγονότων που συμβαίνουν ή μέλλονται να συμβούν, όσο δεν περιγράφει τρόπους αλλά και (ή κυρίως) μέσα για την υπέρβαση της
υπάρχουσας κατάστασης-καταστροφής.
Τα τελευταία χρόνια της κρίσης, οι σειρήνες του πολέμου έχουν ηχήσει για τα καλά στη γειτονιά της Ελλάδας : στα βόρεια η μοιρασμένη Ουκρανία που παλεύει ξανά (100 χρόνια μετά) ενάντια στους φασίστες, στα νότια η φλεγόμενη Βόρεια Αφρική και Μέση Ανατολή. Η «παραφρο-σύνη» του ISIS και οι διαρκείς τουρκικές προκλήσεις (εντός και εκτός χώρας), οι ορδές των ξεριζωμένων προσφύγων που γέννησαν οι ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις, έβαλαν βίαια, εικόνες καλά κρυμμένες στα κιτάπια της Αριστεράς, στην καθημερινότητα κάθε νεοέλληνα και πια αποτελούν πεδίο αντιπαράθεσης
ικανό να κλονίσει κυβερνήσεις.
Με αφορμή όλα τα παραπάνω, το 29 ο τεύχος των Αναιρέσεων, επιχειρεί να καταπιαστεί με δύο φλέγοντα ζητήματα της περιόδου: τον πόλεμο και το προσφυγικό. Συζητάμε για το χαρακτήρα και το ρόλο του πολέμου στον ολοκληρωτικό καπιταλισμό και αντλούμε συμπεράσματα για τη στάση της αριστεράς σε αυτόν, μελετώντας τη θέση των κομμουνιστικών κομμάτων στον Α’ και Β’ Παγκόσμιο
Πόλεμο. Προσπαθούμε να προσδιορίσουμε το ρόλο του σύγχρονου κράτους και της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης στην πολεμική μηχανή, με τα μάτια στραμμένα στα δύο μεγάλα μέτωπα της γειτονιάς μας: την Τουρκία και την Ουκρανία. Ταυτόχρονα, επιχειρούμε να προσεγγίσουμε την ιδιαίτερη σχέση της νεολαίας με τα αντιπολεμικά κινήματα που ξέσπασαν παγκόσμια τα προηγούμενα χρόνια. Τέλος, καταπιανόμαστε, με ζητήματα που αφορούν τη «διαχείριση των προσφυγικών ροών» αλλά
και τις –ανεπαρκείς προς το παρόν- απαντήσεις που έχει δώσει η αριστερά στο
πρόβλημα.
*Τις μέρες που γράφονται αυτές οι γραμμές, ο απερχόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ Μπάρακ Ομπάμα πρόκειται να επισκεφθεί για «36 ώρες» την Ελλάδα. Στη γλώσσα των πολιτικών συμβολισμών, επικρατεί μια άποψη που χαρακτηρίζει τον εκάστοτε απερχόμενο πλανητάρχη ως «κουτσή πάπια» (lame duck) μιας και η δυνατότητά του να επηρεάσει τις παγκόσμιες εξελίξεις, πια, μειώνονται. Ακόμα και αν
στην περίπτωση Ομπάμα συνέβαινε όντως αυτό όμως, ο ιδιαίτερος συμβολισμός που θέλει την επίσκεψή του να συμπίπτει με την έναρξη των εκδηλώσεων μνήμης και τιμής για το Πολυτεχείο δεν παύει να ισχύει, το αντίθετο μάλιστα. Λίγο πριν παραδώσει τη σκυτάλη του, ο άθρωπος που ταυτίζεται με τις (περισσότερες από ποτέ) δολοφονίες ισπανόφωνων και αφροαμερικανών πολιτών, με τα συντρίμμια της Λιβυής και της Συρίας, την ανατροφή του ISΙS κ.ά. έρχεται να αφήσει το στίγμα του σε μια χώρα εξαιρετικής γεωστρατηγικής και γεωπολιτικής σημασίας για τις βλέψεις του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού. Έρχεται να επικυρώσει όχι απλά την «καλή διαγωγή του ΣΥΡΙΖΑ», αλλά πολύ περισσότερο, τα νέα σχέδια ιμπεριαλιστικής επιβολής και πολεμικής κλιμάκωσης στην περιοχή.
Η επίσκεψη Ομπάμα θα μας βρεί εκεί ακριβώς που της πρέπει: στο χώρο που γέννησε το σύμβολο της αντιιμπεριαλιστικής πάλης της ελληνικής νεολαίας, στο Πολυτεχνείο. Έτοιμους να το υπερασπιστούμε ξανά.
Νίκη Βαχαβιώλου
